Derece ve Kademe Hesaplamaları Dikkat Edilecek Hususlar
Memurlarımız derece ve kademe bilgilerinin doğru olup olmadığı konusunda tereddütler yaşamaktadır. Derece ve kademe hesaplamaları dikkat edilecek bazı hususlardan bahsedeceğiz.
Maaş Yönünden Derece ve Kademe Hesaplamaları Etkenleri
Bu konuda önemli etkenler, öğrenim durumu, hizmet yılı, altı (6) yıl iyi sicilden veya sekiz (8) yıl iyi sicilden kademe ilerlemesi alıp almadığı , toplu sözleşmeler ile bir (1) derece ilerlemesi alıp almadığı, erkek memurlar için memuriyet öncesinde askerlik hizmetinin olup olmadığı veya memurun yine memuriyetten önce 217 sayılı KHK da geçen kurum ve kuruluşlarda çalışmışlığının bulunup bulunmadığı ve mevcut hizmet sınıfıdır.
Memurların Derece ve Kademe Hesaplamaları Yaparken Düştüğü Hatalar
Ücretsiz İzinler
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 108/E de geçen “Memura, yıllık izinde esas alınan süreler itibarıyla beş hizmet yılını tamamlamış olması ve isteği hâlinde memuriyeti boyunca ve en fazla iki defada kullanılmak üzere, toplam bir yıla kadar aylıksız izin verilebilir. ” hükmü gereğince aylıksız izin kullanan memurlar, derece ve kademe hesaplamalarında hizmet yılını sayarken bu süreleri de dahil etmektedirler.
Söz konusu hüküm gereği kullanılan aylıksız izinler hizmet yılı hesaplamasında dahil edilemez. Bu şekilde aylıksız izin kullanan memurlarımız hizmet yılı hesap ederken bu detayı gözden kaçırmaktadırlar. Hizmet yılını olandan fazla hesap ederek, derece ve kademe hesaplamasında da hata yapmaktadırlar.
Hizmet Süresinden Sayılan Ücretsiz İzin Hangisidir?
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 108/B de geçen “Doğum yapan memura, 104 üncü madde uyarınca verilen doğum sonrası analık izni süresinin veya aynı maddenin (F) fıkrası uyarınca verilen izin süresinin bitiminden; eşi doğum yapan memura ise, doğum tarihinden itibaren istekleri üzerine yirmi dört aya kadar aylıksız izin verilir” hükmü gereğince aylıksız izin kullanan memurun bu süreleri hizmet yılı hesabında değerlendirilmektedir.
29.01.2016 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Ek Geçici Madde 42 buna imkan vermektedir.
Meslek Lisesi ve Düz Lise Farkı
Memurlarımız Lise mezunu iken Lisans Mezunu olduklarında mevcut derece ve kademe bilgilerine 3 derece ve 1 kademe ilave edileceğini bilirler. Çünkü Lise Mezunu 13.Derecenin 3.Kademesi ile göreve başlarken, Lisans Mezunu 9.Derecenin 1.Kademesi ile göreve başlamaktadır. Arada 3 Derece 1 Kademe gibi bir fark bulunmaktadır.
Ancak, bu şekilde ilaveyi Meslek Lisesi mezunu memurlarımızda yapmaktadırlar. “Lise mezunuydum lisans bitirdim 3 Derece 1 Kademe alacağım” gibi hesap ederler.
Meslek Lisesi mezunu bir memur 12.Derecenin 2.Kademesi ile göreve başlar. Meslek Lisesi mezunu 12.Derecenin 2.Kademesi ile, Lisans Mezunu 9.Derecenin 1.Kademesi ile göreve başladığından, arasında 2 Derece ve 2 Kademe fark bulunmaktadır. Hal böyleyken Meslek Lisesi mezunu memurlarımız lisans bitirdiğinde 2 Derece ve 2 Kademe gibi bir ilerleme kaydeder.
Bazılarında şöyle bir kanı mevcuttur; “Ben Meslek Liseliyim bizim derece ve kadememiz önde başlıyor Lisans bitirdiğimde de önde olmalıyım.” Bunu şu şekilde izah edelim;
Evet Lise mezunu olan memurlar arasında bu memur arkadaşımız Meslek Lisesi mezunu olarak derece ve kademe olarak öndedir. Derece ve Kademe hesaplamasına etki eden tüm etkenlerin hizmet yılı dahil aynı olması halinde Meslek Lisesi bir memurumuz, lise mezunu bir memur arkadaşımızdan önde olabilir.
Ancak iki arkadaşımızın da Lisans bitirmesi halinde göreve aynı yıl başlamışlar diğer tüm etkenler aynı ve iki memurumuz da Lisans mezunu. Bu durumda şartlar eşit olduğundan derece ve kademe bilgileri de eşitleniyor. Ben Meslek Lisesi mezunuyum ben diğer arkadaşımdan daha önde olmalıyım gibi bir durum söz konusu değil.
Sonuçta göreve aynı yıl başladınız, tüm şartlar aynı ve her ikinizde lisans mezunusunuz. Bu durumda ki bir memur hangi derece ve kademe de ise o şekilde intibakınız yapılır.
Bir memur ile aranızda derece ve kademeye etki eden tüm etkenler aynı iken, aynı öğrenim grubu içerisinde bir farkınız var ise ancak o şekilde önde olabilirsiniz.
Arkadaşınız liseyi normal öğrenim süresinde üç (3) yıl olarak okumuştur, siz 2008 öncesinde lise öğreniminizi Hazırlık + 3 Yıl olarak bir yıl fazla okumuşsunuzdur, her ikinizde lise mezunuyken ondan bir kademe ileride olursunuz. Her ikinizde Lisans bitirmişsinizdir. Sizin bir de yüksek lisansınız vardır bu şekilde de bir kademe önde olursunuz. Aynı öğrenim gurubunda bulunduğunuz emsallerinizi geçemezsiniz.
Memuriyet Öncesinde Çalışılan Süreler ile Derece ve Kademe Hesaplamaları
Memurun, memuriyet öncesinde Sosyal Güvenlik Kurumuna prim ödemek şartıyla bulunan hizmetini, memuriyet hizmetine ekleyerek derece ve kademe hesaplaması yaptığı da sık karşılaşılan hatalardandır.
Özel sektörde yapılan hizmetler memurun Kazanılmış Hak Aylığı derece ve kademesine değil Emekli Keseneğine Esas derece ve kademesinde hesap edilir.
Memuriyet hizmeti olarak hesap edilemez. Ancak, daha önce başka bir kurumda T.C. Emekli Sandığına tabi olarak çalışmış olanların bu hakları saklıdır ve bu çalışmışlıkları memuriyet hizmetinden değerlendirilmektedir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununda belirtilen hizmet sınıflarına göre özelde çalışılan sürelerin bir kısmı memuriyet hizmetinden sayılmaktadır. Örneğin Özel Sektörde Tekniker olarak görev yapmanız ve Teknik Hizmetler sınıfında memuriyete başlamanız halinde bu süreler kazanılmış hak aylığı derece ve kademesinde hesap edilir.
Emekli Keseneğine Esas Derece ve Kademe ile Kazanılmış Hak Aylığı Derece ve Kademesi çok sık karıştırılmaktadır.
Emekli Keseneğine Esas ve Kazanılmış Hak Aylığına Esas Derece ve Kademe Hesaplamaları Örneği
Örneğin Bir memurun terfi tarihi 20.10.2017 günü olsun. Bu memurun Kazanılmış hak aylığı olarak derece ve kademesi 6.Derecenin 3.Kademesinde iken, memuriyet öncesinde özel sektörde 4 Yıl 3 Ay 10 Gün sigortalı olarak çalıştığına ilişkin hizmet dökümünü idareye sunduğunu varsayalım.
Bu süreler memuriyet hizmetinde değerlendirilemeyeceğinden, emekli keseneğine esas derece ve kademesine ilişkin intibakı gerçekleşir. Şöyle ki; her 3 yıla bir derece ve her 1 yıla bir kademe hesabı ile hizmetinin dört (4) yılı değerlendirilerek bir (1) derece ve bir (1) kademe ilerlemesi hak eder.
6.Derecenin 3.Kademesinden 4.Derecenin 1.Kademesine yükseltilir. (Emekli Keseneğine Esas Derece ve Kademesi). Kalan 3 Ay 10 gün kıdeminden sayılır ve 20.10.2017 terfi tarihi öne çekilir. Ardından ilgilinin Emekli Keseneğine Esas Terfi Tarihi 10.07.2017 tarihi olur.
Tüm bu işlemlerin ardından Memurumuzun maaş yönünden Kazanılmış Hak Aylığı derece ve kademesi yine 6/3 Kazanılmış Hak Aylığı terfi tarihi 20.10.2017 olur.
Emekli Keseneğine Esas derece ve kademesi 4/1, Emekli Keseneğine Esas Terfi Tarihi 10.07.2017 tarihidir. Özel sektör sigorta çalışmışlıkları emekli keseneğine esas derece ve kademe de değerlendirilir.
Ancak yukarıda da bahsettiğimiz gibi Tekniker olarak özelde çalışmış bir kişi teknik hizmetler sınıfında memuriyete başlar ise veya Avukat olarak görev yapmış bir kişi Hakim unvanında göreve başlamış ise bu sürelerin bir kısmı kazanılmış hak aylığı derece ve kademesine de etki etmektedir.
Evet emsalde şöyle bir mantık izah ediliyor; Memuriyete giriş öğreniminiz ve memuriyet içinde bitirmiş olduğunuz üst öğreniminiz önemli. 2010 Yılında Ön Lisans Mezunu oldunuz ve 2011 yılında memuriyete başladınız. Daha sonra üstüne iki yıl daha öğrenim gördünüz ve Lisans bitirdiniz Buradaki mantık şu şekilde; 2010 yılında öğrenime ara vermeden öğrenimine devam eden bir şahıs 2012 yılında Lisans mezunu olabilir ve Lisans mezunu olarak en erken 31.07.2012 tarihinde memur olabilirdi.
Sizinle emsal olan bu kişi öğrenime ara vermediği zaman Lisans mezunu olarak ancak 2012 yılında memur olabiliyorken, sizin 2011 yılında memur olmanız ve sonrasında Lisans bitirmeniz durumunda emsallerinizden önde olmamanız adına 2012 yılında işe girmişsiniz gibi Lisans intibakınız yapılır. Emsal uygulaması bu nedenle yapılmaktadır. Emsaliniz öğrenime ara vermediği takdirde 2012 yılında Lisans mezunu olabiliyorken, sizin Lisans mezuniyet intibakınız 2011 yılından itibaren değil 2012 yılında işe girmişsiniz gibi hesaplanır. Bununla ilgili çeşitli idari yargı kararları mevcut ancak hala uygulamada olan bir hesaplamadır.
Belki arkadaşın liseyi bir yıl fazla okumuştur hazırlık falan okumuştur oradan fazla kademe almistir