Adli Soruşturma İdari Soruşturmayı Etkiler Mi?
Adli ve İdari Soruşturma – Devlet memurlarının disiplin soruşturmaları 657 sayılı Devlet Memurları Kanununca (DMK) düzenlenen disiplin soruşturmaları ile ilgili genel hükümler ve bu genel hükümler çerçevesinde yapılan kurum yönetmelikleri ile yürütülür. Bu yönetmeliklerde belirtilen disiplin amirleri kamu görevlisinin idari soruşturmalarını yürütmektedir.
Devlet memurlarına konusuna göre işlemiş olduğu suçlardan veya bulunmuş olduğu eylemlerden adli ve idari soruşturmalar açılabilir.
Adli ve İdari Soruşturmaların Açılması
Memurun görevi sırasında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa aykırı eylemlerinde, eylemin çeşidine göre, ilk etapta idari soruşturma açılmayabilir veya sadece idari soruşturma açılabilir veyahut da adli ve idari soruşturma aynı anda açılabilir.
Devlet memurunun görev başında olmadığı zamanlarda yani mesai saatleri dışındaki eylem ve davranışlarına adli soruşturma açılması halinde, söz konusu soruşturma adli makamlarca, idari soruşturma açılması talebi ile gereği için görev yaptığı kuruma bildirilir.
Örnekler ile gidecek olursak;
Bir kamu görevlisinin mesai saatlerine riayet etmekte direnmesi idari soruşturmanın konusudur. Bu durum adli soruşturma açılması sonucunu doğurmaz. Verilen görev ve emirleri zamanında ve eksiksiz yerine getirme konusunda sorunu olan bir memur için de yine idari soruşturma açılır ve bu durum da adli soruşturmanın konusunu oluşturmaz.
Kurum içerisinde gerçekleşen eylemler ;
Kurum içerisinde iki memurun birbirleri ile sözlü veya fiziki kavga etmesi durumunda her iki memura idari soruşturma açılır, şayet birbirlerinden adli makamlar huzurunda şikayetçi olurlarsa adli soruşturma da açılır. Bu iki adli ve idari soruşturma birbirinden tamamen bağımsız olarak yürür.
İdari soruşturmayı yürütmekte olan disiplin amiri, adli soruşturmanın safahatına veya sonucuna bağlı kalmaksızın idari soruşturmasını tamamlayabilir. Her ikisinden de farklı kararlar çıkabilir.
Bu iki memur adli soruşturma ceza alsalar dahi, disiplin amirinin uygun görmesi halinde, daha önce bir disiplin cezaları bulunmamakta ise veya başka gerekçeler ile disiplin cezası uygulamasına gidilmeyebilir. Adli soruşturmada ceza almayan memur, disiplin soruşturmasında idari ceza uygulamasına maruz kalabilir.
Kurum dışında gerçekleşen eylemler ;
Memurun kurum dışında gerçekleştirmiş olduğu bir eylemin adli makamlara intikal etmesi halinde, adli makamlar bu hususta memurun görev yaptığı kuruma bilgi verir.
Memur hakkında Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturma takipsizlik kararı veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar ile sonuçlanmış ise söz konusu karar memurun görev yaptığı kuruma gönderilir ve disiplin amiri idari soruşturma için durumu değerlendirmeye alır.
Bu durumda disiplin amiri, disiplin soruşturması başlatır, Cumhuriyet Başsavcılığından soruşturma dosyasına ilişkin bilgi ve belgeler talep eder. Kişinin savunmasını alır ve ceza verilmesine yer olmadığına dair karar alır ya da amir Başsavcılık kararını gerekçe göstererek disiplin soruşturması açılmasına yer olmadığına şeklinde karar alarak idari soruşturmayı başlatmaz.
Bunlara ek olarak Cumhuriyet Başsavcılığınca takipsizlik veya kovuşturmaya yer olmadığına dair kararı alan memur hakkında disiplin amirliğince disiplin cezası uygulaması da yapılabilir.
Adli Soruşturmanın Mahkemeye İntikal Etmesi
Bir başka durumda ise Cumhuriyet Başsavcılığı soruşturmayı yürütür ve memur hakkında iddianame düzenler, mahkeme iddianameyi kabul eder ve memurun kurumuna söz konusu iddianame gönderilir.
Disiplin amirliği gelen bilgi üzerine idari soruşturmayı başlatır ve soruşturmaya esas bilgi ve belgeleri adli makamlardan talep eder. Bu bilgi ve belgeleri temin eden disiplin amiri mahkeme kararını beklemeden idari soruşturmaya esas karar alabilir
Bu aşamada hakkında disiplin cezası uygulamasına gidilen memur, mahkeme tarafından beraat kararı alır ve karar kesinleşirse, bu karar ile birlikte disiplin cezasının kaldırılması için itiraz talebinde bulunabilir.
Ya da disiplin amiri kanunda ön görülen disiplin soruşturmasının tamamlanmasına ilişkin süreleri aşmayacak şekilde, zamanaşımı süresini kullanarak mahkeme kararını bekleyebilir.
Disiplin Cezasına İtirazlar
İdari soruşturma cezasına yani disiplin cezasına itirazlar, disiplin kararının tebliğinden itibaren yedi (7) gün içinde yapılmaktadır. İtirazların değerlendirilmesi görev yapılan kurumun disiplin yönetmeliğine göre işlemektedir. Üst disiplin kurullarından çıkan karara göre, üst disiplin kurulları kararına karşı idare mahkemesine dava açılır.
